Życie często stawia nas przed wyzwaniami, z którymi musimy się zmierzyć, a jednym z najtrudniejszych momentów, z którymi możemy się spotkać, jest utrata bliskiej osoby. Takie wydarzenie jest dla zdecydowanej większości z nas traumatyczne i wywołać silne uczucia żalu, bólu i smutku. Jednak każda strata jest również procesem, przez który trzeba przejść, aby móc się odbudować i żyć dalej. Oto 5 etapów żałoby oraz kilka rad, które być może pomogą nam żyć dalej.
5 etapów żałoby – na czym polegają i czego możemy się spodziewać?
Gdy doświadczamy straty, nasze uczucia i reakcje często przechodzą przez różne fazy, które są naturalną częścią procesu żałoby. Elisabeth Kübler-Ross, szwajcarska psychiatra, zidentyfikowała pięć kluczowych etapów, które wielu ludzi przechodzi w odpowiedzi na utratę. Chociaż te etapy nie są uniwersalne dla każdego i mogą się przeplatać, stanowią one użyteczne narzędzie do zrozumienia i nazwania swoich uczuć w trudnym czasie żałoby.
Etap 1 – zaprzeczenie
W tym etapie osoba dotknięta stratą nie może uwierzyć w to, co się stało. Może odczuwać uczucie szoku, niedowierzania i przekonania, że to wszystko musi być błędem. Osoba może mówić, że to nieprawda, zachowywać się jakby nic się nie stało, próbować usprawiedliwiać lub racjonalizować utratę. Zaprzeczenie działa jako tymczasowy mechanizm obronny umysłu, pozwalając osobie na stopniowe przyswojenie trudnej rzeczywistości. Ważne, aby zrozumieć, że zaprzeczenie jest naturalnym i często nieuniknionym pierwszym krokiem w procesie żałoby.
Etap 2 – gniew
Kiedy pierwsze uczucie zaprzeczenia zaczyna ustępować, osoba dotknięta stratą często zanurza się w uczuciu gniewu. Może to być gniew skierowany na siebie, na zmarłą osobę, na otoczenie lub nawet na Boga za doświadczoną stratę. Jest on często intensywny, niekontrolowany i wyrażany w różnych formach. W tym etapie osoba może odczuwać silne napięcie, frustrację, bezsilność i rozpacz. Może być trudno kontrolować swoje emocje, co prowadzi do konfliktów z bliskimi, izolacji społecznej i zwiększonego poczucia samotności. Dlaczego? Gniew działa jako naturalny mechanizm obronny, pozwalając osobie wyrazić i przetrawić swoje uczucia.
Etap 3 – targowanie się
W tym etapie osoba dotknięta stratą zaczyna negocjować w myślach i modlitwach, próbując znaleźć sposób na uniknięcie bólu lub kary związanej z utratą. Może to obejmować negocjacje z Bogiem, przeznaczeniem, własnym sumieniem lub nawet zmarłą osobą. Osoba może myśleć: „Gdybym tylko zrobił/a coś inaczej, to by się nie stało”, „Jeśli obiecuję poprawić się w pewnych obszarach, może wszystko wróci do normy” lub „Może Bóg chce, żebym coś zrozumiał/a z tej sytuacji i nauczył/a się czegoś ważnego”. Targowanie się jest próbą odzyskania kontroli lub znalezienia sensu w doświadczonej straty. Wiąże się to z odczuwaniem m.in. uczucie winy, wyrzutów sumienia, bezsilności i niepewności.
Etap 4 – przygnębienie
Tutaj intensywne uczucia gniewu, targowania się i zaprzeczenia zaczynają ustępować, ustępując miejsca głębokiemu uczuciu smutku, bezsensu czy rozpaczy. Przygnębienie jest często głębokie, przewlekłe i może prowadzić do różnych objawów, takich jak brak energii, utrata zainteresowania życiem, trudności z koncentracją, zmiany w apetycie oraz snu, a także uczucie izolacji lub samotności. Osoba może odczuwać silne poczucie bezradności, beznadziejności i utraty nadziei na przyszłość. W tym etapie osoba może być bardzo wrażliwa na otoczenie, łatwo się zranić, być niezdolną do radzenia sobie z codziennymi obowiązkami. W niektórych sytuacjach prowadzi do depresji. Jednak ważne jest, aby pamiętać, że przygnębienie jest częścią drogi do akceptacji i adaptacji do nowej rzeczywistości. Pozwala ono osobie na wyrażenie i przetwarzanie swoich uczuć.
Etap 5 – akceptacja
Piątym i ostatnim etapem żałoby jest akceptacja. Osoba dotknięta stratą zaczyna stopniowo rozumieć rzeczywistość, a także zaczyna adaptować się do nowej sytuacji. Uczucia gniewu, targowania się, zaprzeczenia i przygnębienia zaczynają ustępować, ustępując miejsca spokoju, zrozumienia oraz ostatecznie – akceptacji. Jednak nie oznacza ona, że dana osoba zapomina o utracie lub przestaje tęsknić za zmarłą osobą. Ten etap wiąże się z odczuwaniem spokój, ulgę, wewnętrzną harmonię i poczucie równowagi. Często zaczynamy wówczas dostrzegać pozytywne aspekty życia, cenić chwile i doświadczenia oraz budować nowe relacje. Pamiętajmy – akceptacja nie jest końcem procesu żałoby, ale raczej początkiem nowego rozdziału w życiu osoby dotkniętej stratą. To proces ciągły, który wymaga czasu, wsparcia, zrozumienia i pracy nad sobą.
Jak żyć po stracie bliskiej nam osoby? Oto 5 rad, które mogą Ci pomóc
Po utracie bliskiej osoby życie może wydawać się przewrócone do góry nogami, a codzienne funkcjonowanie staje się wyzwaniem. Jednakże, mimo trudności oraz ogromnego bólu związanego z utratą, możliwe jest znalezienie drogi do powrotu do normalności. Oto pięć rad, które mogą pomóc w radzeniu sobie z żałobą i znalezieniu drogi do przodu po utracie. Warto wiedzieć, że:
- proces żałoby wymaga czasu, czyli nie ma co spieszyć się z powrotem do codziennych obowiązków – pozwólmy sobie na odczuwanie uczuć i emocji, które towarzyszą procesowi żałoby, aby w zdrowy sposób przeżyć śmierć bliskiej osoby,
- nie powinniśmy się izolować oraz trzymać swoich uczuć w środku, gdyż najlepiej poszukać wsparcia w bliskich, przyjaciołach, grupach wsparcia czy specjalistach – być może rozmowa to właśnie to, co nam pomoże,
- musimy pamiętać o swoich potrzebach, gdyż natłok negatywnych uczuć często prowadzi do tego, że zaczynamy zaniedbywać swoje zdrowie pod kątem fizycznym i psychicznym – postarajmy się zatem pozostać aktywnym, spożywać zdrowe posiłki, unikać używek oraz wyspać się na wygodnym podłożu do spania, jakim jest materac Gdynia,
- lepiej, zamiast skupiać się na utracie i bólu, to poszukać pozytywnych wspomnień związanych ze zmarłą osobą, co może pomóc w przejściu przez proces żałoby,
- życie po utracie może być trudne i wyzwanie, ale również otwiera nowe możliwości, przez co warto szukać nowych okazji czy zainteresować, gdyż może nam to pomóc w przejściu przez żałobę oraz w znalezieniu nowego sensu lub celu w życiu.
Poradzenie sobie ze stratą to trudny i indywidualny proces, który każdy przechodzi w swoim własnym tempie. Pięć etapów żałoby według Elisabeth Kübler-Ross może pomóc zrozumieć i nazwać uczucia, które towarzyszą procesowi żałoby, ale ważne jest, aby pamiętać, że każdy etap może być doświadczany inaczej przez różne osoby. Kluczem do przejścia przez żałobę jest akceptacja, zrozumienie, a także wsparcie społeczne. Dlatego tak ważne jest otwarcie się na wsparcie bliskich, przyjaciół i specjalistów, a także szukanie różnych sposobów radzenia sobie ze stresem oraz bólem.
Przeczytaj także: Tajemniczy Świat Sennika: Co Oznaczają Myszy we Śnie?
